2 kwietnia – Światowy Dzień Świadomości Autyzmu

Autyzm jest całościowym zaburzeniem rozwoju, które dotyka wiele dzieci. Warto przyjrzeć się temu, że to właśnie całościowe zaburzenie – oznacza to, że objawy występują we wszystkich obszarach rozwoju. Do całościowych zaburzeń rozwoju zaliczany jest między innymi autyzm dziecięcy (najbardziej znany), Zespół Aspergera, Zespoł Retta czy Zespoł Hellera.

Przyczyny

Dyskusja na temat przyczyn zaburzenia, jakim jest autyzm, trwa od dawna i powody jego powstania nie są do tej pory jednoznacznie określone. Najczęściej wymienianymi są uwarunkowania genetyczne, czynniki okołoporodowe, a także wiek ojca (powyżej 40 r.ż.).

Istnieją także opinie o tym, że to szczepienia mogą być przyczynkiem rozwinięcia się autyzmu, jednak nie zostało to do tej pory poparte wynikami naukowymi, o czym warto pamiętać.

Triada autystyczna

Triada autystyczna to swego rodzaju punkt wyjścia ku diagnozie autyzmu. Jej elementami są problemy z komunikacją i interakcją, czyli nawiązywanie kontaktu i utrzymywanie relacji z drugim człowiekiem, a także sztywne i ograniczone zachowania, czyli stereotypowe i obsesyjne zainteresowania danymi przedmiotami czy też rutyny zachowań.

Problemy z komunikacją najczęściej polegają na trudnościach w utrzymywaniu kontaktu wzrokowego i wspólnych zabawach czy też zwykłej rozmowie. Dzieci z tą diagnozą najczęściej później niż typowo rozwijające się dzieci, zaczynają mówić i mają problemy z rozumieniem i wykonywaniem poleceń.

Często obserwuje się także to, że nie reagują na swoje imię i nie umieją bawić się z innymi dziećmi. Sprawiają wrażenie wycofanych społecznie, nie dążą do nawiązania kontaktu.

Teorie

Wśród teorii tłumaczących autyzm trzy z nich zasługują na najwięcej uwagi.

Pierwsza to Teoria Umysłu

Wskazuje na to, że istotą autyzmu jest niezdolność do wnioskowania o stanach umysłu innych osób. Przejawia się to między innymi problemami z emocjonalną wzajemnością, dostrzeganiem i rozumieniem uczuć danej osoby czy też problemem z odpowiedzią na emocje innych osób.

Następnie Teoria Słabej Centralnej Koherencji

Mówiąca o tym, że autyzm charakteryzuje nadmierne dostrzeganie szczegółów i kłopot z dostrzeganiem całości obiektu. Tak może bywać również w relacjach społecznych, kiedy to osoba z autyzmem, koncentrując się na pobocznych, niekiedy bardziej szczegółowych aspektach, ma problemy w zrozumieniu jakiegoś zagadnienia jako całości, a co za tym idzie, wykonywania czynności rutynowych w sposób automatyczny.

Oraz Teoria Deficytu Wielosystemowego

Jest to najnowsza teoria wyjaśniająca naturę autyzmu. Zgodnie z nią to właśnie deficyt wielu funkcji poznawczych (czyli obszarów pracy mózgu) jest odpowiedzialny za autyzm. Teoria ta obala pozostałe z nich mówiące o tym, że tylko jeden aspekt odpowiada za występujące zaburzenie.

Autyzm to nie choroba

Autyzm nie jest chorobą. Choroba jest czymś, co przemija, może nastąpić poprawa dzięki, np. interwencji lekarzy. Autyzm to inny, odmienny od typowego, sposób rozwoju.

Wymaga to od opiekunów wrażliwości, cierpliwości i otwartości ku dziecku i wiary w to, że można pracować nad jakością życia dziecka i poprawić warunki jego funkcjonowania.

Drodzy Rodzice i Opiekunowie

Niekiedy rodzicom czy też opiekunom dziecka z autyzmem ciężko jest pogodzić się z diagnozą. Inni z kolei, robią wszystko by zapewnić jak najlepsze warunki do rozwoju swoim pociechom. Warto zdawać sobie sprawę z tego, że to zadanie nie jest łatwe, wymaga dużo cierpliwości, wytrwałości i swego rodzaju pokory – możemy poprawić funkcjonowanie dzieci dotkniętych autyzmem, ale nigdy nie będą to dzieci o typowym rozwoju, z czego należy zdawać sobie sprawę. W innym wypadku rodzicom może grozić swego rodzaju wypalenie, poczucie niemocy i zapominanie o tym, co najważniejsze, czyli o bezwarunkowej i dojrzałej miłości do własnego dziecka.

Bibliografia

Pisula, E. (2000). Autyzm u dzieci. Diagnoza, klasyfikacja, etiologia.

Olechnowicz, H. Wokół autyzmu. Fakty, skojarzenia, refleksje, WSiP, Warszawa 2004.