Podcast #5 – Kryzys wieku średniego
Dzisiaj rozprawiam się z mitem na temat kryzysu wieku średniego.
Zapraszam do słuchania, a dla chętnych – zapis podcastu poniżej.
[divider] [/divider]
[divider] [/divider]
Cześć,
tu Monika z bloga psycholog pisze, dzisiaj obalę kolejny mit psychologiczny z książki „50 wielkich mitów psychologii popularnej”. A zatem posłuchajcie trochę o kryzysie wieku średniego.
Zaczynajmy.
Historia stara jak świat. Czterdziestokilkuletni mężczyzna kupuje wymarzone czerwone porsche, robi przeszczep włosów, porzuca żonę dla 25-letniej kobiety, a wszystkie oszczędności, które miał odłożone na emeryturę, przeznacza na podróż śladami Aborygenów po Australii.
Dziś, w naszym społeczeństwie, wielu ludzi przypisuje takie zachowanie właśnie tak zwanemu kryzysowi wieku średniego, jak potocznie nazywa się ten okres od mniej więcej czterdziestego, do około 60tego roku życia. To wtedy mężczyźni zaczynają sobie zadawać egzystencjalne, ważne, zasadnicze pytania, myśleć o śmierci i tym, czego nie udało im się do tej pory zrealizować. Martwią się niespełnionymi marzeniami, planami, a także coraz gorszym zdrowiem i kondycją fizyczną.
Sam termin kryzysu wieku średniego ukuty został dopiero w 1965 roku przez Elliota Jacques’a, który przy jego pomocy chciał opisać różne próby zachowania młodości i przeciwstawianie się śmierci zaobserwowane u artystów w średnim wieku. Już po 10 latach, termin ten wszedł do potocznego użycia, jako bardzo wygodne określenie każdego niepokojącego okresu przejściowego, jakiego ludzie doświadczają mniej więcej właśnie w połowie życia. A badania przeprowadzone przez Lachmana i współpracowników w 1994 roku pokazały, że aż 86% ankietowanych osób wierzy w realność i powszechność kryzysu wieku średniego.
Jakby tego było mało, Hollywood chętnie podchwyciło ten temat i w wielu filmach można znaleźć portrety nieco zwariowanych i niekoniecznie rozsądnych facetów w średnim wieku, którzy na nowo próbują znaleźć sens życia. Najbardziej znane filmy z tego nurtu to np.Sułtani westernu, , w którym znudzeni monotonnym życiem przyjaciele postanawiają wybrać się na spęd bydła do Colorado. Albo Gang dzikich wieprzy, gdzie koledzy chcąc przypomnieć sobie lata młodości ruszają w podróż na motocyklach. Czy choćby American Beauty, w którym stereotypowy Kevin Spacey rzuca pracę, zaczyna brać narkotyki, zakochuje się w młodziutkiej dziewczynie i kupuje sportowy samochód.
Niezależnie jednak od tych wszystkich treści rozpowszechnionych w mediach, psycholog Erik Erikson w 1968 roku twierdził, że coś tu jest na rzeczy, bo większość ludzi w średnim wieku rzeczywiście stara się na nowo odkryć sens i cel życia. I to stwierdzenie jest prawdziwe, jednak skala bardzo mocno została przez Eriksona wyolbrzymiona.
A teraz obalmy ten mit.
Okazuje się, że ludzie dokonują ponownej analizy życiowych celów, a co za tym idzie także doświadczają kryzysu, niemal w każdej dekadzie życia, o czym świadczą np. zawirowania emocjonalne w wieku nastoletnim.
Dodatkowo za objawy kryzysu bierze się tak różnorodne zachowania od rozwodów poprzez romanse, zapuszczanie włosów, zmianę garderoby, rezygnację z pracy po zakup nowego samochodu, że jeśli tylko się chce, to bardzo łatwo jest znaleźć dowód na jego istnienie.
Niektóre zdarzenia uznawane za typowe dla kryzysu wieku średniego, statystycznie częściej zdarzają się w innym okresie życia. Tak rzecz się ma np. z rozwodem. W Stanach Zjednoczonych, pierwszy rozwód ludzie biorą średnio po 5 latach od zawarcia związku małżeńskiego, a więc mężczyźni w wieku 33, a kobiety 31 lat.
A kupowanie nowych szybkich samochodów? Cóż. Najczęściej jest tak, że dopiero koło 40tki mężczyzn dopiero stać na taką zabawkę.
Badania międzykulturowe też nie potwierdzają całej idei, że ten wiek średni jest jakoś szczególnie kryzysowy. Badania Daniela Sheka z 1996 roku przeprowadzane na Chińczykach pokazały, że w grupie badanej w wieku od 30 do 60 lat nie stwierdzono oznak występowania kryzysu wieku średniego.
Ciekawe wyniki przyniósł też inny projekt badawczy z 2004 roku. Badana grupa liczyła ponad 10 tysięcy kobiet i mężczyzn w wieku od 25 do 74 lat. I wbrew stereotypowi, osoby w przedziale 40-60 twierdziły, że mają większą kontrolę nad swoim życiem niż dziesięć lat wcześniej, a 3/4 z nich wysoko oceniło pożycie małżeńskie. Co interesujące, u obu płci, lęk przed kryzysem był większy niż ewentualne symptomy.
Również inne badania obalają ten mit. W 2000 roku pokazano, że w zależności od tego jak stan kryzysu został zdefiniowany tylko od 10 do 26% ludzi utrzymuje, że przeżyło takie doświadczenie. A dla wielu ten okres, to najlepsze lata życia.
Najwidoczniej kryzys wieku średniego nie jest nieuchronny, a w zasadzie powiedziałabym, że jest niemal nieprawdopodobny. Dlatego jeśli chcecie kupić czerwone porsche albo harleya, zmienić pracę albo zapuścić włosy, to nigdy nie jest na to zbyt wcześnie. I nigdy nie jest za późno.
Dziękuję za wysłuchanie dzisiejszego podcastu. Komentarze i przemyślenia są zawsze mile widziane pod adresem psycholog-pisze.pl/podcast5
Do usłyszenia niedługo.
