Dermatillomania- gdy przeszkadza nam skóra

Dermatillomania, to zaburzenie, w którym dana osoba czuje przymus skubania/zrywania swojej skóry, często dzieje się to do momentu powstania rany na ciele. To choroba związana z niemożnością opanowywania impulsów, gdzie nie jesteśmy w stanie przerwać lub zaniechać konkretnej czynności.

Czy cierpię na dermatillomanię?

Osoba z tym zaburzeniem nawykowo skubie, zrywa, drapie, dłubie i ściska swój zdrowy naskórek. Zwykle dotyczy to skóry twarzy i ust, ale może to być dowolna część ciała, jak dłonie, głowa czy ramiona. Może dotyczyć wyciskania różnych zmian trądzikowych, drapania piegów, ale także wyimaginowanych defektów skóry, których nikt inny nie widzi. Chory może używać do tego paznokci lub narzędzi jak choćby igła czy pęseta. Skutkiem najczęściej jest krwawienie ran lub posiniaczone ciało, co podnosi ryzyko wystąpienia infekcji i blizn.

Emocje.

Osoba cierpiąca na dermatillomanię doświadcza bardzo intensywnych emocji, które są częścią ich kompulsywnych zachowań. Typowe jest uczucie przymusu skubania skóry, wzrastające dopóki się tego nie zrobi, co przynosi pewną ulgę.

Dermatillomania może powodować negatywne uczucia, jak poczucie winy, wstyd i zażenowanie. Powszechne są także próby zaprzeczania, wypierania i ukrywania wszelkich ran np. pod makijażem.

Chorzy mogą czuć się nieatrakcyjni i rozwinąć niskie poczucie własnej wartości. Bywa też, że unikają kontaktu z innymi ludźmi.

Kto?

Zaburzenia kontroli impulsów generalnie najczęściej występują u nastolatków i młodych dorosłych. Dermatillomania zwykła występować właśnie wśród młodych ludzi. Częściej też dopada dziewczynki i młode kobiety, niż chłopców i mężczyzn. Zaczyna się najczęściej od nawyku, by potem przerodzić się w przymus, którego nie da się kontrolować. Zaburzenie to jest formą zaburzenia obsesyjno-kompulsywnego.

Dlaczego?

Nie do końca wiadomo jednoznacznie, co powoduje dermatillomanię, ale istnieje kilka teorii.

Niektórzy specjaliści uważają, że to rodzaj uzależnienia. Im więcej i częściej skubiesz swoją skórę, tym bardziej chcesz to robić.

Inną teorią jest to, że dermatillomania jest odpowiedzią na pewne problemy natury psychicznej jak np. zaburzenia lękowe, nerwice lub nieumiejętność radzenia sobie ze stresem (drapanie czy skubanie przynosi wtedy ulgę).

W niektórych sytuacjach choroba może być formą samookaleczenia, gdzie osoba specjalnie się krzywdzi, by jej silne napięcie emocjonalne zaznało wreszcie ulgi.

Bardzo zbliżonym zaburzeniem, jest trichotillomania, gdzie chory kompulsywnie wyrywa sobie włosy. Czasem nawet je zjadając. Mechanizm działania jest jak w przypadku dermatillomanii. Jest to dość częste w zaburzeniu obsesyjno-kompulsywnym.

Co robić?

Przede wszystkim, jeśli zauważysz u siebie lub u dziecka objawy – warto zobaczyć się z lekarzem, który da skierowanie do psychologa. Warto też skonsultować się z psychiatrą i rozpocząć leczenie. Możliwe także, że konieczna będzie wizyta u dermatologa, jeśli skóra jest bardzo zniszczona i poraniona.

Psychoterapia.

Poza ewentualnymi lekami, dobrym rozwiązaniem jest pójście na psychoterapię, która pomoże uporać się z problemami z emocjami, zarządzać problemami, radzić sobie ze stresem.

W terapii poznawczo-behawioralnej pracuje się nad zmianami myślenia, które doprowadza do konkretnych zachowań, ale także wprowadzając terapię behawioralną pracuje się nad zmianą wykonywanych kompulsywnie czynności.

Najpierw nauczysz się jak być bardziej świadomym sytuacji i wydarzeń, które mogą wywołać skubanie skóry. Potem nauczysz się zachowań zastępczych jako odpowiedzi na te wydarzenia i sytuacje. Możesz także zostać poproszony o zapisywanie kiedy, gdzie i w jakich okolicznościach zwykle skubiesz czy zrywasz swój naskórek.

Celem jest zastąpienie krzywdzącego nawyku takim, który nie robi szkód.

Co mogę robić sam?

• Miej zajęte ręce czymś innym, niż Twoja skóra, dopóki potrzeba zrywania jej nie minie.
• Potencjalnie możesz także założyć rękawiczki.
• Gdy czujesz pragnienie skubania – postaraj się o skórę zadbać, np. smarując ją balsamem.
• Próbuj powstrzymywać przemożną chęć skubania. Im dłużej tym lepiej. Za każdym razem o chwilę dłużej.
• Zachowuj czystość, by nie doprowadzić do infekcji.
• Bądź zajęty.
• Pozbądź się (lub poproś kogoś o schowanie) pęset, igieł i innych narzędzi, których możesz chcieć użyć.
• Spróbuj ściskać piłki-gniotki lub choćby bawić się długopisem zamiast ranienia swojej skóry.