Pomoc w przypadku przemocy w rodzinie
JAK MOŻNA PORADZIĆ SOBIE Z SYTUACJĄ PRZEMOCY DOMOWEJ?
Zwykle osoba, która doznaje przemocy, bardzo boleśnie doświadcza jej skutków, a także skutków działania mechanizmów utrzymujących ją w sytuacji przemocy.
Na ogół, kiedy po raz pierwszy odważy się opowiedzieć o swojej sytuacji, bardzo się wstydzi, często jest przekonana, że „ma swój udział” w tym, że sprawca tak ją traktuje, sądzi, że tylko ona ma tak trudną sytuację życiową. Nic dziwnego: on/a ciągle słyszy, że gdyby był/a inna/y (lepiej się starał/a, był/a posłuszna/y swojemu partnerowi, nie słuchał/a matki, siostry, brata, przyjaciółki/przyjaciela), gdyby…, to” osoba stosująca przemoc nie musiałaby uciekać się do stosowania przemocy (bicia, krzyków, szarpania, krytykowania…itd.)
Osoba stosująca przemoc, aby osiągać swoje cele, kontrolować sytuację, mieć zaspokojone swoje potrzeby według swojego planu, często powtarza te treści. Działają też uwarunkowania wynikające z różnych etapów przez, które przechodzi się będąc uwikłane w sytuacje przemocy. One właśnie dają często iluzoryczną nadzieję na zmianę sytuacji.
Aby osoba doznająca przemocy mogła poradzić sobie ze swoją trudną sytuacją są jej potrzebne skuteczne działania z zewnątrz. Te działania mogą pomóc uruchomić własne siły i zasoby osobiste, potrzebne do zatrzymania przemocy i samodzielnego radzenia sobie w życiu ” bez przemocy.
Poniżej przedstawimy trzy rodzaje działań zmierzających do zmiany sytuacji w rodzinie dotkniętej przemocą domową.
Są to:
– Interwencja
– Pomoc w kryzysie
– Pomoc psychologiczna
INTERWENCJA
Mówimy, że ktoś jest w kryzysie, jeżeli wydarzenia życiowe wywołują taki jego stan emocjonalny, że nie daje rady poradzić sobie własnymi siłami (psychicznymi, materialnymi) w dojściu do rozwiązań i znalezieniu wyjście z trudnej sytuacji.
Kryzys jest wydarzeniem powodującym emocjonalny i umysłowy stres, wymagający zmian w sytuacji życiowej, których należy dokonać w ciągu krótkiego czasu. Im prędzej, tym lepiej. Gdy zmiany nie nastąpią, kryzys będzie się pogłębiał.
Interwencja jest aktywnym, czasowym (często krótkotrwałym) oddziaływaniem, które polega na tym, aby w jak najkrótszym czasie, z wykorzystaniem określonych umiejętności, doświadczeń, zasobów i strategii, pomóc osobom przeżywającym kryzys, w uporaniu się ze stanem emocjonalnym (emocjami), który uniemożliwia im samodzielne poradzenie sobie z tą sytuacją.
W przypadku występowania przemocy domowej, interwencja jest wkroczeniem w sytuację ostrego kryzysu: w domu jest awantura, krzyki, słychać płacz dzieci. Ktoś wzywa policję (np. osoba zagrożona, sąsiedzi).
Interwencja jest reakcją służb (policji), których celem jest zatrzymanie przemocy „tu i teraz” oraz zapewnienie bezpieczeństwa osobom poszkodowanym.
Cechą interwencji jest jej arbitralność i urzędowy charakter: jest zagrożone życie i zdrowie – wkraczają służby, które są uprawnione do ochrony i zapewnienia bezpieczeństwa.
Inny rodzaj interwencji polega na przeprowadzeniu w środowisku osób krzywdzonych wywiadu i zbadaniu sytuacji po to, aby podjąć odpowiednie działania chroniące te osoby. Do takich działań (wywiad, plan działania, monitorowanie sytuacji) są upoważnieni pracownicy socjalni i kuratorzy. Warto wiedzieć, że pracownik socjalny idzie na wywiad, gdy Ośrodek Pomocy Społecznej zostanie powiadomiony o niepokojącej sytuacji. Osobami powiadamiającymi może być każdy, kogo niepokoi sytuacja osób krzywdzonych.
POMOC W KRYZYSIE
W pomocy rodzinom, w których występuje przemoc, jest niezwykle istotne, aby interwencja pociągała za sobą dalsze działania; ważne jest, aby odpowiednie służby podejmowały dalsze kroki zmierzające do trwałego zatrzymania przemocy. Ważne jest też, aby służby, wykorzystując energię kryzysu, podjęły dalsze kroki jak najszybciej. Jeżeli to nie nastąpi ” dla osoby stosującej przemoc będzie to informacja: tak może być (nic się nie dzieje dalej, nie ma konsekwencji, więc nic takiego strasznego nie zrobiłem/am).
Celem pomocy w kryzysie jest rozpoznanie najpilniejszych potrzeb rodziny (np. zdrowotnych, bytowych, prawnych, psychologicznych, itp.), pomoc w ich zaspokojeniu, oraz budowanie systemu wsparcia dla tej rodziny ” zgodnie z potrzebami, w oparciu o odpowiednie służby.
Tu pomocne może być działanie takich służb jak: pomoc społeczna, policja, prawnik, lekarz, psycholog, pedagog. Rodziny w kryzysie mogą korzystać z różnych środków i możliwości. Nieraz zmiany, które trzeba przeprowadzić są bardzo radykalne. Członkowie rodziny mogą być przygotowywani na nie pod opieką psychologa i pedagoga.
POMOC PSYCHOLOGICZNA
Celem pomocy psychologicznej jest zmiana funkcjonowania rodziny i trwałe zatrzymanie przemocy.
Do pracy nad zmianą jest konieczna motywacja własna osób korzystających z pomocy. Tutaj działania nie mogą być arbitralne, tak jak w interwencji kryzysowej.
Pomocne jest, aby osoba decydująca się na pomoc psychologiczną miała świadomość tego co „nie działa” , co chce zmienić i jakie cele, korzystając z takiej pomocy, chce osiągnąć. Może korzystać z psychoterapii: indywidualnej, par małżeńskich , rodzinnej, terapii odwykowej, uczestnictwa w warsztatach umiejętności wychowawczych, warsztatach komunikacji bez przemocy, itp.
Jeśli zmagasz się z problemem przemocy domowej – nie wahaj się prosić o pomoc. Numery telefonów i adresy znajdziesz na stronie Stowarzyszenia „Niebieska Linia”.
