Tydzień świadomości schizofrenii

W dniach 11-18 maja obchodzimy Międzynarodowy Tydzień Świadomości Schizofrenii. Postanowiłam przybliżyć Wam nieco tę chorobę psychiczną, ponieważ nadal spotyka się ona z niezrozumieniem, a chorzy ze stygmatyzacją. Warto nieco odczarować wszelkie negatywne skojarzenia, które mogą przychodzić nam na myśl, gdy myślimy o schizofrenikach. Jak wiadomo, najbardziej obawiamy się tego, co dla nas nieznane.

Ponieważ schizofrenia jest zaburzeniem leczonym psychiatrycznie, nie będę w stanie dokładnie Wam go opisać (nie jestem medykiem), dlatego posiłkuję się specjalistami.

Schizofrenia jest zaburzeniem psychotycznym, często o bardzo przewlekłym przebiegu, które może prowadzić do wyraźnych zmian w postrzeganiu rzeczywistości przez osobę chorą.

Informacje ogólne

Schizofrenia jest typowym przykładem ciężkiej choroby psychicznej, której rozpoznanie związane jest z wyraźną stygmatyzacją i brakiem zrozumienia. Dla schizofrenii typowe są zaburzenia myślenia, emocji i zachowania oraz trudności w krytycznej ocenie rzeczywistości. Objawy te mogą mieć istotny wpływ na życie chorego i jego rodziny.

Przyczyną schizofrenii jest zaburzenie równowagi w obrębie związków chemicznych, które przekazują informacje do i w obrębie mózgu, co prowadzi do postrzegania (widzenia/słyszenia/wyobrażania sobie) rzeczy, które nie istnieją naprawdę. Czynniki, które wywołują ten stan nierównowagi nie są w pełni poznane.

Objawy

Dla schizofrenii charakterystyczne są epizody psychozy (utraty kontaktu z rzeczywistością) naprzemiennie z okresami spłyconych emocji i wycofania.

Objawy, które występują podczas epizodów psychotycznych nazywane są „objawami pozytywnymi”. Zalicza się do nich zaburzenia myślenia, urojenia (nieprawdziwe przekonania, często o treści prześladowczej) i omamy – głównie słuchowe o typie słyszenia głosów. Towarzyszy im często lęk, depresja lub nadmierna aktywność – potrzeba ciągłego poruszania się, narastające pobudzenie.

W okresach wycofania obecne są natomiast tak zwane „objawy negatywne”, do których zalicza się ograniczenie przeżywanych emocji, mniejszą płynność mowy, obniżenie zdolności do planowania, inicjowania i wytrwałości w realizacji działań, ograniczenie zainteresowań i zdolności do odczuwania przyjemności. To właśnie objawy negatywne są zwykle odpowiedzialne za trudności w kontaktach społecznych i czynnościach codziennych.

Dane statystyczne

Na schizofrenię chorują ludzie niezależnie od rasy, kręgu kulturowego czy klasy społecznej. Choroba rozpoczyna się typowo w okresie wczesnej dorosłości (od 20 roku życia^)1, ale pierwsze objawy mogą pojawić się w dowolnym wieku poczynając od późnej adolescencji. Na schizofrenię chorują zarówno mężczyźni, jak i kobiety, dla mężczyzn typowy jest nieco wcześniejszy początek². Prawdopodobieństwo zachorowania na schizofrenię w ciągu całego życia wynosi około 1%¹.

Według szacunków Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), w 2004 roku na całym świecie ponad 26 milionów ludzi chorowało na schizofrenię, co plasowało tę chorobę w pierwszej dwudziestce najpoważniejszych przyczyn niepełnosprawności³. Co więcej, w 2004 roku schizofrenia była przyczyną 30000 zgonów³. Częstym powikłaniem schizofrenii jest ryzyko samobójstwa, to właśnie przede wszystkim z tego powodu przeciętna długość życia chorego ze schizofrenią jest około 10 lat niższa niż w populacji ogólnej⁴.

Schizofrenia jest także jedną z najbardziej kosztownych chorób na świecie, razem z innymi zaburzeniami psychotycznymi pochłania 1.5% (Wielka Brytania), 2% (Holandia, Francja) lub 2.5% (Stany Zjednoczone) całkowitego budżetu systemu ochrony zdrowia^4,5.

Rozpoznawanie i leczenie

Pomimo intensywnych wysiłków badaczy nie udało się jak dotąd odkryć metody całkowitego wyleczenia schizofrenii. Możliwe jest jednak leczenie i istotne zmniejszenie nasilenia objawów, a także profilaktyka kolejnych nawrotów poprzez rozpoznawanie czynników ryzyka i „objawów ostrzegawczych”.

Leczenie schizofrenii ma charakter długoterminowy, przewlekły. Stosuje się zwykle leczenie skojarzone – farmakoterapię i oddziaływania psychospołeczne, podczas epizodów psychotycznych niezbędne są często opieka i monitorowanie w warunkach szpitalnych.

Pomimo dużej ciężkości choroby, niektórzy pacjenci mają szansę przeżyć tylko jeden epizod psychozy schizofrenicznej, a w wyniku leczenia i rehabilitacji mogą wrócić do większości ze swoich normalnych codziennych aktywności. Niestety, u innych pacjentów objawy mogą być wyjątkowo dokuczliwe, uporczywe i ograniczać ich możliwości nauki, pracy i posiadania satysfakcjonujących kontaktów społecznych.

Bardzo ważne jest zapewnienie chorym ze schizofrenią właściwego poziomu opieki medycznej i łatwego dostępu do specjalisty.

Źródło:

• Tsuang MT, Farone SV. Schizophrenia. Second edition. Oxford University Press Inc.,New York: 2005.
• www.schizophrenia.com/szfacts.htm. Accessed22/09/11.
• World Health Organisation. The global burden of disease. 2004 update. www.who.int/healthinfo/global_burden_disease/2004_report_update/en/index.html. Accessed06/09/11.
• Rössler W, Salize HJ, van Os J, Riecher-Rössler A. Size of burden of schizophrenia and psychotic disorders. Eur Neuropsychopharmacol 2005; 15 (4): 399–409.
• Lindström E, Eberhard J, Neovius M, Levander S. Costs of schizophrenia during 5 years. Acta Psychiatr Scand Suppl 2007; 116 (435): 33–40.
• http://www.lundbeck.com/pl

Z ostatniej strony z podanych źródeł, możecie ściągnąć rewelacyjny poradnik dla chorych i ich bliskich: http://www.lundbeck.com/upload/pl/files/pdf/poradniki/schizofreiniaporadnik.pdf