Zrozumieć CHAD
Choroba afektywna dwubiegunowa (CHAD) powoduje bardzo poważne zmiany nastroju, energii, myślenia i zachowania. Od manii do depresji. To dużo więcej niż przechodzenie od radości do smutku. Cykle mogą trwać dniami, tygodniami lub miesiącami. Takie ataki (zupełnie inaczej niż zwyczajne zmiany nastroju) znacznie wpływają na codzienne funkcjonowanie.
Są 4 rodzaje takich epizodów: mania, hipomania, depresja i epizod mieszany.
Symptomy manii:
- Uczucie “bycia na haju” i ogromnego, nienaturalnego optymizmu lub wyjątkowe poirytowanie.
- Nierealistyczne przekonania o własnej skuteczności i sile (fizycznej i woli).
- Sypianie bardzo krótko przy jednoczesnym wysokim poziomie energii.
- Bardzo szybka mowa, za którą inni nie mogą nadążyć.
- Biegnące myśli. Przeskakiwanie z tematu na temat.
- Ciągłe rozkojarzenie, problemy z koncentracją.
- Zaburzone osądy i impulsywność.
- W niektórych przypadkach także omamy i halucynacje.
[divider] [/divider]
Hipomania jest mniej intensywna od manii. Ludzie w stanach hipomaniakalnych czują euforię, energię, produktywność, ale jednocześnie chory jest w stanie codziennie w miarę normalnie funkcjonować i nie tracą kontaktu z rzeczywistością. Osoby z zewnątrz mogą tak naprawdę nawet nie zauważyć, że jest “coś nie tak”. Jednakże hipomania może powodować podejmowanie złych decyzji, które mogą zniszczyć związek, karierę i reputację. Dodatkowo hipomania może eskalować do pełnoobjawowej manii lub prowadzić do epizodu depresyjnego.
Symptomy depresji w chorobie afektywnej dwubiegunowej:
- Poczucie beznadziei, smutku i pustki.
- Poirytowanie.
- Niemożność doświadczenia przyjemności.
- Przewlekłe zmęczenie i obniżona energia.
- Spowolnienie umysłowe i fizyczne.
- Bezsenność lub nadmierna senność.
- Brak lub nadmierny apetyt.
[divider] [/divider]
Epizod mieszany zawiera w sobie objawy zarówno manii, hipomanii, jak i depresji. Dodatkowo dochodzi pobudzenie, irytacja, lęk, bezsenność, rozkojarzenie i gonitwa myśli. Taka kombinacja wysokiego poziomu energii i bardzo obniżonego nastroju powoduje duże ryzyko samobójstwa.
CHAD najczęściej nie ma jednej przyczyny. Okazuje się, że niektórzy mają genetyczne predyspozycje do zachorowania. Jednak nie wszyscy obciążeni genami zachorują, co udowadnia, że geny to nie wszystko. Badania mózgu pokazują fizyczne zmiany u chorych. Inne badania wskazują na problemy z przewodzeniem neurologicznym i silny stres. Tak naprawdę przyczyny psychologiczne są jedynie swego rodzaju dodatkiem do diagnozy medycznej.
Kilka faktów i mitów na temat choroby afektywnej dwubiegunowej.
MIT: Ludzie cierpiący na CHAD nie mogą wyzdrowieć i wieść normalnego życia.
FAKT: Wielu ludzi z diagnozą choroby odnosi sukcesy, ma szczęśliwe rodziny i satysfakcjonujące związki. Życie z CHAD jest wyzwaniem, ale z odpowiednio dobranym leczeniem, zdrowymi mechanizmami radzenia sobie i z solidnym wsparciem, można je wieść w pełni.
MIT: Ludzie cierpiący na CHAD ma ją co chwilę huśtawki nastrojów.
FAKT: Niektórzy chorzy rzeczywiście mają dużo częstych zmian, jednak znaczna wiekszość częściej doświadcza epizodów depresyjnych niż maniakalnych. Dodatkowo, mania może miec bardzo łagodny przebieg i może przejść niezauważona. Zdarza się też, że przez długi czas nie ma żadnych objawów.
MIT: CHAD wpływa tylko na nastrój.
FAKT: Zaburzenie to wpływa także na poziom energii, osądy, pamięć, koncentrację, apetyt, sen, popęd seksualny i poczucie własnej wartości. Dodatkowo CHAD jest powiązany z lękiem, nadużywaniem substancji psychoaktywnych i problemami zdrowotnymi takimi jak cukrzyca, migrena i wysokie ciśnienie krwi.
MIT: Poza przyjmowaniem leków, nie można zrobić nic więcej by kontrolować CHAD.
FAKT: Podczas przyjmowaniem odpowiednich leków, chory może dodatkowo regularnie ćwiczyć, wysypiać się, prawidłowo jeść, monitorować swój nastrój, obniżyć poziom stresu do minimum i otaczać się ludźmi, którzy okażą dużo zrozumienia i wsparcia.
Oczywiście ten wpis jest poglądowy i nie zawiera w sobie WSZYSTKICH możliwych objawów choroby, ale te przedstawione powyżej występują najczęściej i dają już jakiś obraz.
O tym, jak można samemu wspierać farmakologię i jak wygląda leczenie choroby afektywnej dwubiegunowej, już niedługo.