Chad czy borderline?

Ludziom zdarza się mylić zaburzenie osobowości typu borderline i chorobę afektywną dwubiegunową (chad), ponieważ NIEKTÓRE objawy, takie jak intensywne reakcje emocjonalne, depresja czy zachowania impulsywne, są podobne.

Jednakże borderline i Chad, to dwa zupełnie różne zaburzenia, które mają różne symptomy i sposoby leczenia.
I dzisiaj, trochę Wam o nich opowiem. Gotowi?

Borderline VS. Chad

Borderline to rodzaj zaburzenia osobowości, które powoduje, że ludzie, którzy na nie cierpią czują, myślą i zachowują się inaczej, niż reszta społeczeństwa.

Chad to zaburzenie kategoryzowane jako zaburzenie nastroju, które jest chorobą powodującą ogromne zmiany nastroju.

Ludzie z borderline doświadczają niekończących się negatywnych cykli związanych z obrazem siebie, nastrojem i zachowaniami.

To zwykle powoduje problemy z życiem codziennym, w relacjach i w sposobie rozumienia i odnoszenia się do innych.

Według National Institute of Mental Health borderline dotyka ok. 2% populacji, z czego 75% to kobiety.
Chad wpływa na nastrój, energię, myśli, aktywność i funkcjonowanie w cyklach, które mogą trwać kilka dni (i się zmieniać) i/lub nawet do kilku miesięcy. Szacuje się, że 2.6% populacji może cierpieć na chad. Dotyka on tak samo kobiety, jak i mężczyzn. Najczęściej diagnozuje się go u osób w 3 dekadzie życia.

Objawy borderline

Nie jest to oczywiście 100% wszystkich objawów. Nie wszystkie też muszą wystąpić u każdego, dlatego trzeba się obserwować. Objawy, które wymieniam występują najczęściej i są najbardziej nasilone.

• niepewność tego, jaką chory ma rolę w świecie,
• częsta zmiana zainteresowań i wartości,
• myślenie o rzeczach jako ZAWSZE dobrych lub ZAWSZE złych,
• szybka zmiana opinii o innych, np. jednego dnia ktoś jest przyjacielem, drugiego śmiertelnym wrogiem,
• wzór niestabilnych, intensywnych relacji z rodziną i przyjaciółmi, do których uczucia oscylują ciągle między bliskością i miłością a nienawiścią i złością,
• niestabilny, zaburzony obraz i poczucie siebie,
• usilne próby uniknięcia (wyobrażonego lub realnego) opuszczenia, np. zaprzestanie kontaktu z kimś, by być tym, kto przetnie więzy łączące,
• autoagresja, jak np. cięcie, przypalanie czy przedawkowanie,
• trudności w ufaniu ludziom, czasem jest to wynik irracjonalnego lęku przed ich intencjami,
• poczucie odrealnienia, bycia jakby obok siebie, obok swojego ciała,
• powracające myśli o samobójstwie, możliwe próby samobójcze,
• impulsywne zachowania, jak np. przygodny seks, narkotyki, niebezpieczna jazda samochodem, itp.
• silne epizody depresji, gniewu i lęku,
• chroniczne poczucie pustki,
• lęk przed byciem samemu;

Stres i emocjonalne sytuacje mogą wywołać i/lub nasilać objawy borderline. Dla osób z zewnątrz, te sytuacje mogą być delikatne, nieszkodliwe, ale dla chorego już niekoniecznie.

Objawy Chadu

Mania:

• ekstremalnie wysoki nastrój,
• zredukowana potrzeba snu (bywa, że chory sypia po 1-2h na dobę),
• bardzo wysokie poczucie pewności siebie i optymizm,
• szybka mowa, gonitwa myśli,
• nieodpowiedzialne, impulsywne zachowania,
• nierealistyczne pomysły (np. zdobycie Everestu bez przygotowania),
• ogromne poczucie ważności,
• poirytowanie i/lub agresja,
• słaby osąd sytuacji,
• w wielu przypadkach także halucynacje, psychozy, omamy;

Depresja:

• ciągłe zmęczenie,
• poczucie beznadziei i poczucie winy,
• niemożność skoncentrowania się i podejmowania najprostszych decyzji,
• bóle somatyczne,
• długie okresy smutku,
• długotrwały płacz bez wyraźnej przyczyny,
• zmiany snu i apetytu,
• poirytowanie, złość,
• pesymizm,
• silny lęk i zamartwianie się,
• niemożność znalezienia przyjemności w tym, co wcześniej ją sprawiało,
• izolacja od ludzi,
• myśli (i czasem próby) samobójcze;

W chadzie typu II osoby mogą doświadczać depresji i hipomanii, która jest mniej intensywna, niż klasyczna mania.

Epizody maniakalne zwykle trwają około 7 dni i czasem niezbędna jest przy nich hospitalizacja. Depresja zwykle trwa przynajmniej 2 tygodnie.

Są ludzie cierpiący na tzw. chad ultra rapid cycling, czyli szybkozmieniające się epizody, które mogą występować cyklicznie nawet co 1-2 dni lub częściej.

Diagnoza

By móc zdiagnozować zarówno Chad, jak i borderline, specjalista psychiatra zadaje pytania osobiste na temat objawów, z ich nasileniem i czasem trwania włącznie. Zapyta również o medyczną historię rodziny, z naciskiem na problemy natury psychicznej (warto to sobie przygotować, podpytać rodziców i dziadków o przypadki zaburzeń w rodzinie). Może użyć jakichś kwestionariuszy, by uporządkować symptomy.

By uzyskać diagnozę Chadu I (Bipolar I), dana osoba musi mieć przynajmniej jeden klasyczny epizod manii, która trwała przynajmniej 7 dni i/lub wymagała hospitalizacji. By uzyskać diagnozę Chadu II (Bipolar II), dana osoba musiała doświadczyć wielkiej depresji i epizodu hipomanii.

W przypadkach, gdy objawy nie są oczywiste i dość trudno jednoznacznie powiedzieć, co jest przyczyną, lekarz może skupić się na konkretnych symptomach, by móc je potem różnicować. Te objawy, to:

SEN: Ludzie z Chad mają mocno zaburzone cykle snu w trakcie manii i depresji. Osoby z borderline miewają częściej sen w miarę regularny.

ZMIANY NASTROJU: Poza osobami z Chadem ultra rapid, to przy Chadzie epizody manii czy depresji trwają zwykle minimum po kilka tygodni. Przy borderline, nastrój zmienia się z chwili na chwilę, trwa po kilka godzin i przeskakuje w inny, często skrajny.

SAMOOKALECZENIA: Szacuje się, że 75% osób z borderline robiło sobie krzywdę. Mogą to postrzegać jako formę regulacji emocji i/lub sposób na kontrolowanie niestabilnych, intensywnych emocji. U osób cierpiących na Chad samookaleczenia występują rzadziej, jednak współczynnik samobójstw jest dużo wyższy.

NIESTABILNE RELACJE: Osoby z borderline mają bardzo intensywne, często konfliktowe relacje. Osoby z Chadem mogą mieć problemy z utrzymaniem związków, ze względu na intensywność ich objawów.

MANIA: Osoby z Chadem zachowują się impulsywnie w manii. Osoby z borderline zachowują się impulsywnie bez żadnego związku z epizodem manii.

To, co jeszcze jest w stanie pomóc i dorzucić trochę informacji do prawidłowej diagnozy, to:

HISTORIA RODZINY: Jeśli w rodzinie występowały lub występują zaburzenia nastroju, jak Chad czy depresja albo borderline, to mimo braku w tej chwili informacji i jakimkolwiek genie, który by za to odpowiadał, bliscy mają większe szanse na rozwinięcie tych samych zaburzeń.

TRAUMA: W przypadku borderline nie jest to w 100% jeszcze potwierdzone, ale wiele osób zgłasza, że doświadczyły jakiejś traumy w dzieciństwie lub okresie nastoletnim. To mogła być przemoc, odrzucenie, niestabilne relacje w rodzinie czy np. obserwacja jakiegoś konfliktu.

Leczenie

Borderline

W obu przypadkach znalezienie odpowiedniego leczenia może zająć trochę czasu. Borderline zasadniczo nie leczy się żadnymi lekami przeznaczonymi KONKRETNIE na borderline. Można stosować wspomagająco leki na konkretne objawy w czasie ich występowania, jak np. stany depresyjne czy silne lęki.

Psychoterapia (indywidualna i/lub grupowa) jest najczęstszym sposobem pracy nad zaburzeniem borderline. Pomaga się komunikować z innymi i uczy, jak wyrażać siebie.

TERAPIA DIALEKTYCZNO-BEHAWIORALNA: Jest to terapia przeznaczona głównie dla osób borykających się z borderline. Pracuje się w niej nad akceptacją siebie, stosuje Mindfulness, zwraca się uwagę na środowisko, w jakim dana osoba żyje, pozwala zredukować samookaleczenia, poprawić jakoś relacji i kontrolować intensywne emocje.
TERAPIA POZNAWCZO-BEHAWIORALNA: Ten rodzaj terapii może pomóc rozpoznać i zmienić przekonania kluczowe i zachowania, które są odpowiedzią na odbieranie świata. TPB pomaga w interakcjach z innymi ludźmi, pomaga redukować objawy związane z nastrojem i samookaleczenia.

Chad

Lekarze najczęściej rekomendują kombinację leków, psychoterapii i zmian w stylu życia, by móc ogarnąć Chad. Niektóre opcje leczenia zawierają:

LEKI: Stabilizatory nastroju mogą pomóc w górkach i zjazdach. Czasem lekarze włączają leki przeciwpsychotyczne (gdy pojawiają się halucynacje czy omamy) lub inne wspierająco.

TERAPIA: Wiele jej rodzajów (także TPB), pomaga ludziom z Chadem nauczyć się tego, jak radzić sobie z różnymi wyzwaniami, jakie stawia przed nimi choroba. Dodatkowo terapia działa na inne problemy, które mogą współwystępować, jak PTSD, uzależnienia czy zaburzenia lękowe.

PRACA WŁASNA: Osoby z Chadem mogą być w stanie choćby częściowo kontrolować swoje góry i doły, jeśli nauczą się rozpoznawać wczesne oznaki i sygnały zapowiadające depresję lub manię. W takiej sytuacji można zawsze skontaktować się z lekarzem i poprosić o wsparcie (lekami czy terapią), zanim objawy stają się tak silne, że konieczna będzie hospitalizacja.

PODEJŚCIE HOLISTYCZNE: Ruch, medytacja, Mindfulness, joga, relaksacja i inne sposoby na stres mogą świetnie wpłynąć na samopoczucie, a także pomóc w radzeniu sobie z objawami.

Podsumowanie

Borderline i Chad mają pewne podobne objawy, ale to są dwa zupełnie różne zaburzenia. Borderline, to zaburzenie osobowości. Chad, to zaburzenie nastroju.

Borderline może być wyzwaniem dla leczenia. Naukowcy wciąż szukają coraz to skuteczniejszych sposobów, by poprawić chorym jakość życia.

Czasem znalezienie odpowiednich leków i dobrego terapeuty trwa, dlatego tak ważne jest, by się nie poddawać.

Kombinacja leków i psychoterapii może być bardzo efektywna dla osób z Chadem. Dodatkowe narzędzia, jak dbanie o zdrowie i praca własna, pozwalają zredukować symptomy i poprawić ogólne zdrowie psychiczne.

Z odpowiednim leczeniem osoby z Chadem są w stanie doświadczać wielu długich okresów stabilności.

Osoby z borderline i Chadem mają dużo wyższy poziom zagrożenia samobójstwem, niż generalna populacja.

Czy ten artykuł wyczerpuje temat? Na pewno nie, ale mam nadzieję, że trochę rozjaśni to, co się dzieje.

Prośba. Żeby dotrzeć do jak największej ilości osób, które mogą potrzebować pomocy, potrzebuję Waszego wsparcia. Jeśli ten tekst Wam się podoba lub uważacie, że jest potrzebny – proszę, podajcie go dalej na Facebooku, udostępnijcie na Twitterze, zostawcie komentarz, wyślijcie bliskiemu itp. Bez Waszej pomocy i zaangażowania wszelkie wartościowe materiały zginą w czeluściach internetu nie mając szansy dotrzeć do tych, którzy cierpią lub chcą się czegoś nauczyć. Pomożecie?