Depresja i mity

Gdy rozmawia się z innymi ludźmi na temat depresji, można się spotkać z wieloma reakcjami i odpowiedziami. Część z nich może być pomocna i wspierająca dla chorych, część wręcz przeciwnie. Ale to, co się wciąż pojawia, to wiara w mity, które powszechnie powtarzane, traktowane są jako fakty.

Podobne teksty już się pojawiły TU i TU. Mimo tego, odnoszę wrażenie, że takich wpisów nigdy dosyć. Bo edukacja w temacie zaburzeń psychicznych jest niezwykle ważna.

No to rozprawmy się z kilkoma mitami.

MIT: DEPRESJA TO WYBÓR.

Objawia się często słowami: „Nie możesz tyle płakać, naucz się to kontrolować”. „Masz wybór, po prostu zdecyduj, że będziesz szczęśliwy”. „Nie miej depresji. To przecież nie takie trudne”.

FAKT: Depresja nie jest czyimś wyborem. To prawdziwa choroba z prawdziwymi objawami. Chory nie chce mieć depresji, ale też nie może po prostu sobie wybrać by być szczęśliwym. Nawet jeśli bardzo by tego chciał.

MIT: DEPRESJA MUSI MIEĆ PRZYCZYNĘ.

Objawia się często słowami: „Dlaczego masz depresję”? „Masz dach nad głową, kochającą rodzinę i świetnych przyjaciół, nie masz powodów do depresji”. „Po prostu dużo się teraz dzieje, jak się uspokoi, to poczujesz się lepiej”.

FAKT: Nie ma jednego konkretnego powodu, na którego ktoś cierpi na depresję. Mogą ją powodować stresujące wydarzenia w życiu, żałoba, alkohol, uzależnienie od narkotyków, geny, historia rodziny, zaburzona chemia w mózgu. Często to mieszanka przyczyn. Chory może nie wiedzieć dokładnie, co spowodowało jego chorobę, a to wymaga wiele pracy i wparcia, by był w stanie do tego dojść i przepracować.

MIT: INNI MAJĄ GORZEJ, NIE MOŻESZ MIEĆ DEPRESJI.

Objawia się często słowami: „Pomyśl o uchodźcach uciekających z Syrii, oni to mają problemy”. „Ludzie mają cięższe życie niż Ty, bądź wdzięczny, poczujesz się lepiej, gdy zrozumiesz, co masz”.

FAKT: Cierpienie innych ludzi wcale nie zmniejsza cierpienia chorego. Depresji nie da się wyłączyć jakimś wyłącznikiem.

MIT: NIE MOŻESZ PRACOWAĆ I MIEĆ DEPRESJI.

Objawia się często słowami: „Przecież robisz karierę”. „Jak możesz mieć depresję, skoro codziennie przychodzisz do pracy i rozmawiasz z ludźmi”?

FAKT: Niektórym chorym depresja uniemożliwia pracę zawodową, ale wielu ludzi pracuje i to w wielu dziedzinach zawodowych. Szacuje się, że około 1.5% wszystkich pracowników doświadczyło problemów psychicznych związanych z pracą. Czasami chory może potrzebować więcej wsparcia by utrzymać się w pracy, ale z odpowiednią pomocą, często robią kariery.

MIT: TO JAK SIĘ UBIERASZ ŚWIADCZY O DEPRESJI LUB JEJ BRAKU.

Objawia się często słowami: „Ubierasz się zbyt dobrze, by mieć depresję”. „Masz ciuchy jak z magazynu, więc musisz się czuć świetnie”. „Prezentujesz się za dobrze jak na kogoś, kto twierdzi, że ma depresję”.

FAKT: Ludzie cierpiący na depresję ubierają się bardzo różnie. Tak jak reszta świata, chorzy czasem chodzą cały dzień w piżamie, czasem w dżinsach, a czasem stroją się na wieczorne wyjście. Choroba nie dyktuje ubioru, który „pasuje” chorym.

MIT: OD RAZU WIADOMO, ŻE KTOŚ MA DEPRESJĘ.

Objawia się często słowami: „Przecież jesteś taką pozytywną osobą, zawsze się uśmiechasz”! „Jak możesz mieć depresję, kiedy ciągle żartujesz”? „Nie wyglądasz na chorego, dla mnie wyglądasz w porządku”.

FAKT: Ludzie z depresją wyglądają dokładnie tak, jak wszyscy inni. Nie mają napisu na czole. Nie zachowują się w jakiś dziwaczny sposób. Mogą się śmiać, robić makijaż, jeździć komunikacją miejską, robić zakupy spożywcze. Prezentują się tak, jak wszyscy inni.

MIT: LEKI TO MAGICZNY ŚRODEK… LUB CZYSTE ZŁO.

Objawia się często słowami: „Bierzesz leki, więc już powinno być wszystko w porządku”. „Na pewno się uzależnisz od antydepresantów, przestań je przyjmować”. „Farmakoterapia przecież nie działa”.

FAKT: Leki są narzędziem, które może być użyte do poradzenia sobie z depresją. Niektórym pomagają same leki, innym niekoniecznie. Często dodatkowo niezbędna okazuje się psychoterapia. Niektórzy mogą wybrać terapie alternatywne. Ale to jest ich wybór i nikt nie powinien być na siłę namawiany na odstawienie leków bez konsultacji z lekarzem. Dodatkowo, co ważne, nikt też nie powinien wpędzać chorego w poczucie winy lub doprowadzać do tego, że wstydzi się on przyjmować leki.

MIT: ŚWIEŻE POWIETRZE I ĆWICZENIA LECZĄ DEPRESJĘ.

Objawia się często słowami: „Idź poćwiczyć, idź na spacer, oczyścisz głowę”. „Jak możesz mieć depresję, gdy dni są takie piękne”?

FAKT: Kontakt z naturą może wspomagać. Ćwiczenia fizyczne także. Jednak to nie są jakieś magiczne lekarstwa. Każdy chory jest indywidualnym przypadkiem i o ile niektórym sport pomaga, innym już niekoniecznie.

MIT: ISTNIEJE PROSTE ROZWIĄZANIE.

Objawia się często słowami: „To dlatego, że nie jesteś wystarczająco zajęty”. „Pij rano wodę z cytryną”. „Próbowałeś pieczenia ciast”?

FAKT: O ile pieczenie ciasta może być fajnym sposobem na spędzenie wieczoru, o tyle nie wyleczy depresji. Są rzeczy, które pomagają, jak leki, terapia, czas, ale nie ma magicznego środka na chorobę. Każdy człowiek potrzebuje czegoś innego w swoim procesie zdrowienia.

MIT: ZWIĄZEK WYLECZY DEPRESJĘ… LUB JEGO BRAK.

Objawia się często słowami: „Znajdź sobie chłopaka, to Cię uszczęśliwi”. „Jesteś zaręczona, powinnaś być szczęśliwa”. „Jesteś singlem, nie masz żony, dzieci i kredytu na głowie, czym się martwisz”?

FAKT: Partnerzy w związkach mogą być dla siebie ogromnym wsparciem, co może mieć dobry wpływ na leczenie, ale tak samo mogą działać przyjaciele. Poza tym, depresja nie wybiera sobie chorych, którzy są tylko singlami lub tylko w związkach.

MIT: NIE MOŻESZ MIEĆ DEPRESJI, JEŚLI JESTEŚ MŁODY… LUB STARY.

Objawia się często słowami: „Jesteś za młody, żeby wiedzieć, czym jest zaburzenie psychiczne”. „Jesteś na to za stary”. „Za moich czasów nie było psychoterapii, gadanie jest dla Twojego pokolenia”.

FAKT: Depresja może przydarzyć się każdemu. Około 1,4% 11-16latków cierpi na ciężkie depresje. Tak samo jak około 2% dorosłych 75+.

MIT: JEŚLI MASZ DEPRESJĘ, NIE MOŻESZ MIEĆ PRZYJACIÓŁ.

Objawia się często słowami: „Jak możesz mieć depresję, kiedy masz tylu wspaniałych przyjaciół”? „Jak możesz mieć depresję, skoro jesteś taki towarzyski i otwarty na innych”?

FAKT: W depresji może być trudno utrzymać przyjaźnie ze względu na brak energii i siły na spotkania, czy problemy z pamięcią, co przekłada się na zapominanie o tym, by odpisać na wiadomość lub potrzeba izolacji. Ale to wcale nie oznacza, że depresja i przyjaźnie się wykluczają. Poza tym przyjaciele mogą odegrać dużą i pozytywną rolę w procesie zdrowienia.

MIT: JEŚLI MASZ DEPRESJĘ, TZN. ŻE JESTEŚ EGOISTYCZNY, NIEWDZIĘCZNY I SZUKASZ UWAGI.

Objawia się często słowami: „Jesteś po prostu niewdzięczny”. „Przestań być takim egoistą i poczujesz się lepiej”. „Na pewno udajesz, żeby zyskać uwagę”.

FAKT: Osoby z depresją mogą prosić o pomoc, ale to nie oznacza, że szukają uwagi – szukają pomocy i wsparcia. I bywa, że mogą się wydawać niewdzięczni, ale to nie oni, to choroba.

MIT: LUDZIE Z DEPRESJĄ PO PROSTU MUSZĄ BYĆ BARDZIEJ POZYTYWNI.

Objawia się często słowami: „Musisz po prostu myśleć o przyjemnych rzeczach”. „Uśmiechnij się, to Ci pomoże”. „Przestań się tym zadręczać i będzie z Tobą wszystko w porządku”.

FAKT: Robienie przyjemnych rzeczy czy naklejanie karteczek z pozytywnymi cytatami na lustro, może od czasu do czasu poprawić humor, ale siła pozytywnego myślenia (i siła woli) nie wyleczą depresji.

MIT: DEPRESJA MA „OKRES PRZYDATNOŚCI”.

Objawia się często słowami: „Jak Ty wciąż możesz mieć depresję, do tej pory powinieneś czuć się lepiej”. „Ciągle jesteś chory, jak możesz wciąż być chory”?

FAKT: Dla niektórych epizod depresji może trwać kilka miesięcy. Na innych kilka lat. Depresja ma też to do siebie, że zdarza się, iż epizody nawracają, przez co można wydłużyć czas choroby.

MIT: DEPRESJA TO NIC POWAŻNEGO.

Objawia się często słowami: „Depresja to nie rak, nie zabije Cię przecież”. „Nie może być tak źle, każdy czasem bywa smutny”.

FAKT: Depresja jest bardzo poważną chorobą. Najwyższy wskaźnik samobójstw dotyczy ludzi zmagających się z depresją. Chorzy zasługują na pomoc i wsparcie.

Powyższe mity są niepomocne i niebezpieczne, bo traktują depresję jako coś niepoważnego, co można pokonać siłą pozytywnego myślenia i bieganiem i mogą utrudniać dotarcie do odpowiedniej pomocy.

Jak mówią za granicą: sharing is caring. Podzielcie się tym wpisem z innymi. Nigdy niewiadomo, kto może tego potrzebować.

*Źródło: www.blurtitout.org